Bệnh toi gà, còn gọi là bệnh tả gà, là một bệnh cấp tính cực kỳ nguy hiểm đối với các trang trại chăn nuôi gà. Bệnh lây lan rất nhanh, tỷ lệ tử vong có thể lên tới 90% nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Tìm hiểu thêm về bệnh toi gà là gì, cũng như cách điều trị và phòng ngừa hiệu quả.
Bệnh toi gà là gì?
Bệnh toi gà, còn được gọi là bệnh tả gà, do vi khuẩn gây ra. Bệnh thường xảy ra ở vùng khí hậu ấm áp, ẩm ướt hoặc trong thời tiết thay đổi theo mùa. Bệnh thường ảnh hưởng đến gà từ ba tháng tuổi trở lên. Mặc dù tỷ lệ nhiễm bệnh thấp, nhưng bệnh lây lan rất nhanh, gây thiệt hại đáng kể cho người chăn nuôi gia cầm.
Bệnh có thể lây truyền từ chim hoang dã sang gà nhà, đặc biệt là trong môi trường tự nhiên. Nếu không được kiểm soát đúng cách, bệnh có thể lây lan rất nhanh.
Nguyên nhân gây bệnh toi gà
Bệnh toi gà, do vi khuẩn Pasteurella multocida gây ra, thường xuất hiện ở gà từ 3 tháng tuổi trở lên. Bệnh lây lan qua đường tiêu hóa, hô hấp, tiếp xúc với da và tiếp xúc với gia cầm bị nhiễm bệnh khác.
Vi khuẩn gây bệnh dễ dàng bị tiêu diệt bởi chất khử trùng, ánh sáng mặt trời và nhiệt độ cao. Bệnh có thể tồn tại trong cơ thể gia cầm chết vài tháng; do đó, cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa khi xử lý gia cầm trong thời gian dịch bệnh bùng phát. Bệnh toi gà biểu hiện dưới nhiều dạng khác nhau:
Dạng siêu cấp tính
Gà không biểu hiện triệu chứng gì và chết đột ngột không rõ nguyên nhân. Đôi khi chúng thậm chí còn chết khi đang ăn.
Dạng cấp tính
Các triệu chứng bao gồm lờ đờ, sốt, chán ăn, lông xù, dáng đi chậm chạp và mào nhợt nhạt. Nước bọt đục và thở khò khè. Phân chuyển từ xanh nhạt sang xanh đậm và có chất nhầy. Tỷ lệ tử vong là 50% và gà thường chết trong vòng 24 đến 72 giờ nếu không được điều trị kịp thời.
Dạng mãn tính
Theo thông tin 888b kim chia sẻ: Gà mái thường bị tiêu chảy dai dẳng, sưng khớp và sản lượng trứng thấp. Chúng cũng có biểu hiện chảy nước mắt và nước mũi, cũng như lông dính quanh lỗ mũi. Gà mái nhanh chóng sụt cân và đi đứng không vững, thường bị tụt lại phía sau. Khi bị đuổi, chúng thường vấp ngã.
Bệnh toi gà là bệnh dịch tễ học rải rác và phổ biến ở gia cầm như gà và vịt. Gia cầm bị nhiễm bệnh có triệu chứng nghiêm trọng và chết rất nhanh. Bệnh đặc trưng bởi các đốm hoại tử trên gan và viêm màng ngoài tim kèm theo dịch vàng.
Dấu hiệu của bệnh toi gà
Các triệu chứng của bệnh toi gà, hay còn gọi là bệnh tụ huyết trùng, thường có thể nhận biết bằng các dấu hiệu bên ngoài hoặc bằng cách khám nghiệm tử thi. Gà bị bệnh thường chết đột ngột; do đó, việc chăm sóc và điều trị kịp thời là rất cần thiết.
Biểu hiện bên ngoài của bệnh toi gà bao gồm:
- Những con gà trở nên uể oải và chết đột ngột.
- Da gà chuyển sang màu tím.
- Chảy nước mũi có lẫn máu.
- Tai của con gà sưng lên.
- Nhiệt độ cơ thể của gà cao, khoảng 42-43 độ C.
- Lông của con gà xù lên và nó di chuyển chậm rãi.
- Những con gà mái gặp khó khăn khi thở và phân của chúng có màu nâu.
Nếu việc xác định bằng các dấu hiệu bên ngoài không đủ chính xác, bạn có thể thử mổ để xác định bệnh tụ huyết trùng ở gia cầm.
Cách chẩn đoán bệnh toi gà
- Cơ thể gà chuyển sang màu tím, mất đi màu sắc tươi sáng.
- Thịt gà mềm, không săn chắc, khoang bụng nhớt.
- Tim của con gà bị sưng, phổi bị tắc nghẽn và có màu nâu sẫm.
- Lớp niêm mạc ruột có dấu hiệu chảy máu hoặc tụ máu.
- Các khớp bị sưng và có dấu hiệu mủ.
Nếu các dấu hiệu bên ngoài và bên trong của gà mái trùng khớp với các triệu chứng được mô tả ở trên, khả năng rất cao (trên 80%) là gà đã mắc bệnh dịch tả gà. Nếu gà mái chưa được tiêm phòng, việc điều trị kịp thời là rất cần thiết để tránh tử vong đột ngột.
Tác dụng phụ của bệnh toi gà
Những người tham gia đá gà thomo chia sẻ: Trong chăn nuôi gia cầm, bệnh gia cầm gây ra nhiều vấn đề cho người chăn nuôi. Một đàn gà bị nhiễm trùng huyết nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến những hậu quả rất nghiêm trọng, bao gồm:
- Điều này dẫn đến thiệt hại về kinh tế do mất vật nuôi và giảm sản lượng.
- Gà bị bệnh thường chết rất nhanh nếu không được phát hiện và điều trị ngay lập tức.
- Bệnh có khả năng lây lan cao, có thể gây thiệt hại đáng kể cho các trang trại chăn nuôi gà hoặc trang trại nông nghiệp.
- Căn bệnh này có thể ủ bệnh và khó tiêu diệt, gây nguy hiểm cho các trang trại gia cầm sau này.
Do những hậu quả tiềm ẩn này, người nông dân phải thường xuyên theo dõi sức khỏe của gà và điều trị kịp thời để ngăn chặn chúng gây ra thiệt hại đáng kể cho trang trại của họ.
Các bước điều trị bệnh toi gà hiệu quả
- Bước 1: Đảm bảo vệ sinh chuồng gà là điều cần thiết để phòng chống dịch bệnh. Khi có dấu hiệu đầu tiên của bệnh, cần khử trùng và tiệt trùng chuồng gà thường xuyên, một hoặc hai lần một tuần. Xịt thuốc khử trùng trực tiếp vào khu vực nuôi gà. Loại bỏ gà mái chết, loại bỏ gà mái bị bệnh và cách ly gà mái khỏe mạnh để thuận tiện cho việc chăm sóc và điều trị. Đối với gà mái khỏe mạnh, cần đảm bảo đủ nước uống và thức ăn, đồng thời giữ chuồng trại thông thoáng. Bổ sung vitamin và chất điện giải cũng là một cách hiệu quả để cải thiện sức khỏe của gà.
- Bước 2: Sử dụng kháng sinh là một phương pháp quan trọng trong điều trị nhiễm trùng huyết. Bạn có thể sử dụng các loại thuốc như amoxicillin, enrofloxacin, oxytetracycline, streptomycin, neomycin, gentamicin, ampicillin… theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
- Bước 3: Bổ sung vitamin và enzyme tiêu hóa, cùng với việc giải độc gan, thận là những bước quan trọng để tăng cường sức đề kháng cho gà. Cung cấp multivitamin và vitamin K để ngăn ngừa và cầm máu. Đồng thời, sử dụng các chất giải độc gan, thận có chứa sorbitol và axit amin để cải thiện chức năng gan, thận. Ngoài ra, nên bổ sung chất điện giải chứa NaCl, KCl và NaHCO3 để bù nước và khoáng hóa cho gà nếu gà bị mất nước do tiêu chảy.
Phương pháp điều trị theo phác đồ
Để điều trị bệnh tụ huyết trùng tại nhà, bạn có thể sử dụng kháng sinh như streptomycin, oxytetracycline hoặc các loại kháng sinh khác có bán trên thị trường. Sau quá trình nghiên cứu và lựa chọn liên tục, hai phác đồ điều trị bệnh tụ huyết trùng ở gia cầm hiệu quả nhất đã được phát triển.
Chế độ ăn 1: Trộn một trong những sản phẩm sau đây với nước uống hoặc thức ăn:
- Bio-amoxicillin 50% hoặc ampi coli (Hàn Quốc): 100 g/1 tấn gà/ngày 1-2 lần (liên tục trong 3 đến 5 ngày)
- Bio-amoxicoli: 100 g/700 kg – 800 kg gà/lần – 2 lần/ngày (liên tục trong 3 đến 5 ngày)
- Bio ampicoli max: 100 g/500-700 kg gà/lần – 2 lần/ngày (liên tục trong 3 đến 5 ngày)
Kết hợp vitamin, enzyme tiêu hóa và thuốc giải độc gan, thận để tăng cường sức đề kháng và đẩy nhanh quá trình phục hồi của gà. Có thể sử dụng: Permasol, Nopstress… Đối với enzyme tiêu hóa và thuốc giải độc gan, thận: Superlive, Han Sorbitol, Bio Sorbitol… Tuân thủ hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất.
Phác đồ 2: Để điều trị nhanh cho số lượng lớn gà, cần tiêm thuốc đặc hiệu chống bệnh dịch tả gia cầm như:
- Linspec 5/10 hoặc lincoseptojek: 1 ml/3-4 kg gà, ngày 1 lần (3 ngày liên tiếp)
- Sigène UV: 1 ml / 6 kg gà, ngày 1 lần (3 ngày liên tiếp)
- Đổ đầy: 1 ml/3-4 kg gà, ngày 1 lần (3 ngày liên tiếp)
- Ceftiketo: 1 ml/4-5 kg gà, ngày 1 lần (3 ngày liên tiếp)
Cách phòng ngừa bệnh toi gà hiệu quả nhất
Có câu nói rằng: “Phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Do đó, cách tốt nhất để ngăn ngừa bệnh dịch tả gia cầm là tiêm phòng cho gia cầm thường xuyên theo khuyến cáo của bác sĩ thú y.
Theo một số nghiên cứu, vắc-xin sản xuất từ các chủng phân lập từ các ca nhiễm trùng huyết tại Việt Nam có tính kháng nguyên rất tương đồng và hiệu quả bảo vệ cao hơn đáng kể so với vắc-xin nhập khẩu. Vắc-xin được tiêm dưới da hoặc tiêm bắp, và vắc-xin nhũ tương dầu được ưu tiên sử dụng cho vật nuôi.
Làm sao để nhận biết sớm bệnh toi gà?
Một số dấu hiệu sớm mà người nuôi nên chú ý:
- Gà con kêu nhiều và yếu
- Lông dựng đứng, không linh hoạt
- Phân trắng loãng xuất hiện 1–2 con
- Gà đứng tách đàn
- Gà uống nước nhiều nhưng ăn ít
Khi thấy 1 trong các dấu hiệu trên → phải kiểm tra ngay, không chần chừ.
Bệnh toi gà có lây sang người không?
Vi khuẩn Salmonella có thể gây tiêu chảy, sốt, đau bụng ở người, nhưng:
- Chủng gây toi gà là Salmonella Pullorum/Gallinarum
- Chủng này hiếm khi gây bệnh cho người so với các chủng Salmonella khác
Tuy nhiên, người nuôi vẫn phải:
- Mang găng tay khi vệ sinh chuồng
- Rửa tay kỹ
- Không ăn thịt gà bệnh
Bài viết này cung cấp tổng quan về bệnh toi gà là gì và đưa ra lời khuyên cho người chăn nuôi gia cầm về cách điều trị và phòng ngừa bệnh. Chúng tôi xin chúc người chăn nuôi gia cầm sức khỏe và gặt hái nhiều thành công trong chăn nuôi.
